نقش معارف حِکمی در اخلاق عملی انسان بر اساس آموزه‌های نهج البلاغه

توجه به اخلاق در عرصه‌های مختلف زندگی رو به افزایش است. ریشه‌یابی و درمان اختلال‌های اخلاقی ازجمله الزامات این عصر است و بدون شک یکی از علل رفتارهای انسان در حوزه‌ معرفتی او نهفته است که نشان از پیوند انکار‌ناپذیر معرفت و عمل دارد. آنچه در این مقاله دنبال می‌شود، تأثیر اندیشهها و معارف حِکمی به عالَم در رفتار انسان است. پس از ارائه تعریف دقیقی از معرفت حکمی، أثرگذاری معارف حکمی بر اصلاح اخلاق عملی اثبات شده و سپس مصادیق مختلف معرفت حکمی از نهج‌البلاغه استخراج گردیده و به ثمرات اصلاحی که حضرت علی(ع) از آنها در عرصه‌ رفتار نتیجه‌گیری نموده، پرداخته‌ شده است. هدف این نوشتار بررسی و اثبات تأثیر سازنده‌ معارف نظری در عرصه‌ رفتار است. ازجمله نتایج این نوشتار آن است که انسان جهت اصلاح اخلاق خود در کنار دیگر عوامل سازنده، نیازمند نظام فکری و نظری دقیقِ مبتنی بر دلائل برهانی، در مورد ابتدا و انتهای هستی و انسان است و بدون آن رسیدن به زیست اخلاقی مشکل است.